انتها فصل طوفان های بزرگ در مریخ - وبلاگ کوجی هامی

به گزارش وبلاگ کوجی هامی، طوفان گرد و غبار عظیمی که فرودگر ناسا را تهدید می کرد انتها در حال محو شدن است.

اواخر ماه سپتامبر، مدارگرد شناسایی مریخ ناسا زنگ خطر را برای ماموریت های ساکن در سیاره سرخ به صدا درآورد. زنگ خطری که نشان می داد طوفان گرد و غباری در حال وقوع است. چنین طوفان هایی در میان ماموریت های سطح مریخ معروفیت خوبی ندارند، زیرا طوفانی که در سراسر سیاره می چرخید در سال 2018 به ماموریت مریخ نورد فرصت (Opportunity) که با انرژی خورشیدی کار می کرد، انتها داد. ناسا اکنون یک ربات دیگر روی سطح این سیاره دارد که نگران آن است. فرودگر اینسایت نیز با انرژی خورشیدی کار می نماید. طوفان برای چند هفته، اینسایت را به حال خود رها کرد، اما در اوایل ماه اکتبر، گرد و غبار آسمان بالای آن را تیره و تار کرد و مسئولین ماموریت این کاوشگر نگران بودند که ماموریت آن ها به طور ناگهانی به انتها برسد.

کلر نیومن (Claire Newman)، دانشمند جوی از تحقیقات Aeolis که روی مشاهدات آب و هوا بر سطح مریخ کار می نماید به اسپیس گفته است: اگرچه انتها ماموریت اینسایت نزدیک است، اما این فرودگر در حال تجربه کردن بدترین طوفان است و گرد و غبار از آسمان شروع به ریزش نموده است.

نیومن گفت که دانشمندان هنوز در حال کار برای درک تفاوت های ظریف آب و هوای سیاره سرخ و به ویژه طوفان های گرد و غبار آن هستند. طوفان های گرد و غبار محلی کوچک می توانند در تمام طول سال رخ دهند، اما طوفان های بزرگتر با انتها تابستان در نیمکره جنوبی رایج می شوند، بنابراین طوفانی مانند آنچه که اینسایت را تهدید می نماید فراتر از حد معمول نیست.

نیومن می گوید: این نوعی از رویداد است که ما اغلب در این زمان از سال می بینیم. ما امیدوار بودیم که محدود به یک منطقه باشد. به نظر می رسد در نوع خود، نسبتاً بزرگ است.

طوفان ها از یک ریتم فصلی پیروی می نمایند، زیرا آن ها از عدم تعادل گرمایی که گرد و غبار را از سطح بلند نموده و وارد جو نازک مریخ می نماید، نشات می گیرند. در جو، یک چرخه معیوب شروع می گردد.

نیومن می گوید: شما گرد و غبار را بالا می برید، گرد و غبار گرم می شوند، این موضوع شیب دما را کاهش می دهد، بنابراین به صورت محلی وزش باد های قوی تر شروع می گردد که خود، گرد و غبار بیشتری را به هوا بلند می نمایند.

مدارگرد ها می توانند طوفان های در حال ظهور را در تصاویر و داده های ثبت شده از دما تشخیص دهند، در حالی که ماموریت های روی سطح سیاره می توانند طوفان ها، حتی طوفان های دوردست را نیز شناسایی نمایند، زیرا گرد و غبار باعث می گردد که فشار چرخه روزانه معمول مریخ چشمگیرتر گردد. به عنوان مثال، مریخ نورد استقامت، این تغییرات فشار را در روز های اولیه طوفان، حتی بدون اینکه غباری در آسمان بالای دهانه جیزرو (Jezero) باشد، شناسایی کرد.

این طوفان با یک طوفان جهانی که جو سراسر سیاره را از شرق تا غرب پر از غبار می نماید، فرق دارد. این طوفان ها می توانند هر چند سال یک بار شکل بگیرند، زیرا در مریخ، متوقف کردن چرخه ای که باعث ایجاد گرد و غبار در جو مریخ می گردد، سخت است.

نیومن می گوید: شما یک طوفان گرد و غبار در مقیاس جهانی روی زمین نمی بینید، و این تا حدی به این دلیل است که جو غلیظ به نوعی مانع از این اتفاق می گردد. علاوه بر آن زمین اقیانوس ها را دارد، آب و بارندگی دارد و این موارد باعث می شوند که گرد و غبار از جو خارج گردد، در حالی که در مریخ، هیچ چیزی برای کاهش سرعت گرد و غبار وجود ندارد.

اگرچه طوفان اخیر یک رویداد بزرگ منطقه ای بود، اما نتوانست کل سیاره را در بر بگیرد. دلیل آن ممکن است این باشد که به طور کلی، در این زمان از سال، باد های سطحی در مریخ از سمت شمال می وزد و این طوفان از جنوب شروع شد. بنابراین، در حالی که جو فوقانی در نیمکره شمالی یعنی در جایی که استقامت قرار گرفته است، تا حدودی غبارآلود شد، خود طوفان ممکن است برای رشد به سمت شمال تقلا نموده باشد.

نیومن می گوید: اگرچه غیرممکن نیست، اما بعید است که مریخ امسال شاهد طوفان گرد و غبار بزرگ دیگری باشد. او گفت: ما احتمالاً به انتها فصل طوفان بزرگ گرد و غبار در مریخ نزدیک می شویم. البته در مریخ هرگز نمی توان گفت هرگز.

پس از طوفانی که در نزدیکی محل فعالیت مریخ نورد استقامت در دهانه جیزرو رخ داد، طوفان اخیر دومین طوفان بزرگی بود که در امسال زمینی در مریخ رخ می داد.

نیومن اعلام نمود که این طوفان به طور غیرمعمولی در اوایل فصل شروع شد.

او گفت: این اولین بار بود که ما مشاهدات دقیقی را در مکانی انجام دادیم که در آن گرد و غبار فعال در طول طوفان وجود داشت. ما در واقع در محل منبع طوفان بودیم.

پیش از این، سایر ماموریت های سطحی مریخ در مکان هایی بودند که گرد و غبار از سطح بلند می شد، و آن ها قادر به مشاهده این پدیده نبودند. با این حال، مشاهدات ژانویه استقامت کاملاً مطابق برنامه پیش نرفت. باد های طوفان به مقدار ای قوی بودند که به یکی از حسگر های باد این مریخ نورد آسیب رساندند و مقدار گیری هایی را که استقامت می توانست انجام دهد با مشکل روبرو کردند.

خوشبختانه هنوز موارد زیادی برای تماشا وجود داشت. نیومن می گوید: زمانی که طوفان ماه ژانویه بالای سر ما رسید، شاهد افزایش قابل توجه بلند شدن گرد و غبار بودیم. ما بعلاوه حرکات زیادی را روی سطح مشاهده کردیم.

اینسایت به دلیل اتکا به صفحات خورشیدی در برابر طوفان های گرد و غبار آسیب پذیر است، اما مریخ نورد های هسته ای کنجکاوی و استقامت از دانستن اینکه طوفانی در حال نزدیک شدن است، سود می برند.

برای مثال، دانشمندان می توانند فعالیت هایی را پیش ببرند که پیش از رسیدن طوفان آسان تر است، یا فعالیت هایی را که ممکن است در باد های شدید خطرناک تر باشند، به تاخیر بیندازند؛ و البته، آن ها می توانند مشاهدات اضافی خود از طوفان را برنامه ریزی نمایند.

مشاهدات آب و هوا، به ویژه در سطح، برای دانشمندانی که کوشش می نمایند مدل های دقیق تری از طوفان های گرد و غبار ارائه دهند، بسیار مهم است.

نیومن می گوید: هیچ مدلی که بتواند چرخه زندگی یک طوفان گرد و غبار در مریخ را به خوبی شبیه سازی کند، وجود نخواهد داشت مگر اینکه دانشمندان آن ها را با افزودن داده های بسیاری از مشخصه های خاص بهبود بخشند. همه مدل ها در مقطعی از زمان با واقعیت فاصله دارند.این مدل ها برای کاری که او و دیگر دانشمندان جوی انجام می دهند، حیاتی هستند.

وبلاگ کوجی هامی علمی پزشکی فناوری