زالزالک چیست و چه خواصی دارد
به گزارش وبلاگ کوجی هامی، زالزالک از دسته گیاهان و میوه های پاییزی است که از اوایل فصل بهار سبز می گردد و میوه درخت زالزالک در اواخر شهریور به بار می نشیند. زالزالک دارای سه نوع زرد، سیاه و قرمز می باشد که در ایران در استان های خراسان شمالی، قزوین، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، زنجان، اردبیل، لرستان، گیلان، مازندران، مرکزی، قم، همدان، اصفهان، کردستان، کهگیلویه و بویراحمد، فارس، خوزستان، کرمانشاه، چهارمحال وبختیاری و ایلام می روید.
که رتبه اول فراوری زالزالک در ایران به آذربایجان شرقی تعلق دارد. زالزالک در ایران به صورت فراوان یافت می گردد اما کمتر کسی از خواص دارویی آن آگاهی دارد. زالزالک از دسته میوه هایی محسوب می گردد که در آشپزی می تواند مورد استفاده قرار بگیرد.
گویژ زردنام های مختلف زالزالک
در دیگر گویش های فارسی نام هایی مانند گیویج(در گویش همدانی)، گوِیج(در اصفهانی)،سی یَف(در تالشی)، تاخوم(هزارگی) کیالک (گویش استان فارس) ، دولانه(تاجیکی و خراسان شمالی) رایج است. بعلاوه در دیگر زبانهای ایرانی نامهایی مانند گیرچ(در لری فیلی)، سیسته(لری بختیاری، سیسن هم گفته می گردد)، گیرچ(لری)بلچ یا گوژ(کردی) و کهری (در منطقه الموت) بکار برده می گردد.در زبان ترکی به این میوه یئمیشان گفته می گردد. در زبان مازندرانی (ولیک) نامیده می گردد.
خواص زالزالکارزش غذایی زالزالک
زالزالک یا کویج از میوه های محبوب و فراوان در ایران که در سرتاسر دنیا نیز هواداران زیادی دارد. زالزالک یک میوه رژیمی نیز محسوب می گردد که هم در مصارف دارویی و هم آشپزی مورد استفاده قرار می گیرد. این میوه دارای فواید بسیاری است که برای سلامت جسم واقعا سودمند است. آنتی اکسیدان و بیوفلاونوئید موجود در این میوه برای سلامت قلب و عروق بسیار مفید است. بعلاوه این میوه دارای مواد مغذی بسیاری مانند آنتوسیانیدین است.
این میوه بعلاوه دارای ارزش غذایی زیر است:
- پروتئین
- آب
- فیبر
- کربوهیدرات
- ویتامین D، A، E، K، C
- فولات
- ویتامین B
- تیامین
- کلسیم
- آهن
- منیزیم
- فسفر
- سدی
- پتاسیم
- روی
- مس
- منگنز
- سلنیم
خواص زالزالک
زالزالک مانند هر میوه ای از خواص و فواید زیادی برخوردار است و مواد مغذی بسیاری را در خود جای داده است اما آگاهی درباره خواص آن کم است.
- جلوگیری از آسم
- کاهش پیری زودرس
- کاهش کلسترول خون
- تقویت نماینده سیستم ایمنی بدن
- پیشگیری و بهبود دیابت
- درمان لکه های پوستی و چین و چروک
- کاهش فشار خون و چربی خون
- درمان ریزش مو
- درمان درد قفسه سینه
- جلوگیری از حملات قلبی
- خواص ضد التهابی در برطرف عفونت ها
- کاهش اضطراب و استرس
- درمان بی خوابی
- کاهش وزن
- بهبود زخم معده
- تقویت بینایی
- بهبود دهنده سیستم گوارشی
- و …
از خواص زالزالک به شمار می رود.
زالزالک دارای آنتی اکسیدان فراوان است که ایمنی بدن را بالابرده و بدن را سم زدایی می نماید و بعلاوه می تواند در درمان و پیشگیری از بیماری ها همانند سرطان ،مسائل قلبی و الزایمر ، پیری زودرس و بیمارهای مربوط به سن همانند خطوط چین و چروک ، لکه های پوستی و سایر نشانه های پیری بسیار موثر باشد.
زالزالک خواص ضد التهابی و ضد میکروبی و ضد اضطراب دارد از این رو در درمان عفونت ها، بیماری های کبدی و بیماری گوارشی و تنفسی بسیار موثر است. از زالزالک قرن ها است که در پزشکی سنتی استفاده می گردد و خواص و فواید فراوانی برای سلامت بدن دارد.
از دیگر خواص زالزالک این است که می تواند موجب از بین رفتن کلسترول بد یعنی LDL و افزایش کلسترول خوب یعنی HDL گردد. زالزالک حاوی فلانوئیدها هستند که از قلب محافظت نموده و موجب درمان مسائلی مانند درد قفسه سینه و شریان های مسدود شده می گردد.
با مصرف زالزالک میتوانید جذابیت پوست خود را حفظ کنید و برای همواره در زندگی زیبا بمانید.به عبارت دیگر ، آنها حاوی خواص ضد پیری هم هستند که خطوط ، چین و چروک ، لکه ها و سایر نشانه های پیری را کنترل مینمایند.
خواص گویجاین میوه دارای فیبر بسیاری است که به هضم سریع تر غذا می انجامد و یک گزینه گیاهی درمانی مناسب برای حفظ سلامت دستگاه گوارش است. زالزالک می تواند یبوست، نفخ و حرکات روده را به موقع کنترل و درمان کند. بعلاوه دارای ترکیباتی برای مبارزه با آنزیم های روده ایست. مصرف این میوه به علت مواد مغذی فراوان در پاکسازی روده از کرم های نواری و عفونت ها بسیار مؤثر است.
امروزه کاهش وزن برای افراد به یک وسواس تبدیل شده است که خوردن درست و مراقبت های آن بسیار مهم میباشد و برای انجام این کار باید فقط غذا هایی را مصرف کنید که کالری کمی دارند و یا طبیعی هستند. در چنین مواردی زالزالک گزینه سالمو مناسبی برای شما است. این میوه به کاهش وزن یاری میکند و باعث میگردد در عرض یک مدت کوتاه اندازه قابل توجهی وزن کم کنید.
زالزالک قرمزکاربرد و طرز استفاده از زالزالک
مصرف زالزالک در چای، مربا، دسر، سرکه، ترشی، مکمل های غذایی و حتی به صورت خام (میوه) از کاربردهای اصلی زالزالک است.
- استفاده از زالزالک به صورت خام، این میوه به صورت خام مزه ای ترش و تا حدی شیرین دارد که می توان از ان به عنوان یک میان وعده سالم و مفید استفاده کرد.
- استفاده از زالزالک در مربا و دسر، از میوه می توانید در تهیه مربا و دسر استفاده نموده و از خواص آن بهره مند شوید.
- سرکه و ترشی، با تخمیر زالزالک می توانید سرکه ای بسیار خوشمزه تهیه کنید که از آن در تهیه سالاد و به عنوان چاشنی بهره ببرید.
- چای زالزالک، با خشک کردن میوه، گل ها و برگ های زالزالک می توانید چای زالزالک تهیه کنید.
- دمنوش زالزالک، برگ و گل زالزالک می تواند در تهیه دم نوش بسیار مورد استفاده قرار بگیرند. برای اینکه بتوانید از حداکثر خواص زالزالک بهره ببرید، باید ابتدا آب را برای مدت زمان دو دقیقه روی گاز بگذارید و بعد از اینکه آب به جوش آمد، سه یا چهار عدد زالزالک را به آب در حال جدش اضافه نموده و برای مدت زمان هشت تا ده دقیقه صبر کنید. بعد از گذشت این مدت زمان زالزالک ها را از آب خارج نموده و درون یک فنجان بریزید و از چای خود لذت ببرید.
مضرات و عوارض بیش از حد مصرف زالزالک
زالزالک را نباید با داروهای قلبی، گوارشی و فشار خون به طور همزمان مصرف کرد مگر آنکه تحت نظر پزشک تجویز گردد. مصرف سر خود این میوه برای افرادی که این قرص ها را مصرف می نمایند می تواند خطرات جبران ناپذیری ایجاد کند و موجب تشدید بیماری آنها گردد.
این میوه در کنار خواص و فواید فراوانی که برای سلامتی دارد، در صورت زیاده روی در مصرف این میوه همراه گل و برگ های آن به صورت دارو، دمنوش یا عصاره منجر به بروز علائم و نشانه هایی مانند حالت تهوع، استفراغ، خواب آلودگی، میگرن، سرگیجه، خستگی، لکه های پوستی، بیماری های روده ای، سر درد و تپش قلب بگردد. خانم های باردار و شیرده در مصرف زالزالک باید حد وسط را حتماً رعایت نمایند.
منبع: هفت گنج