تفاوت تاخیر و پهنای باند و توان عملیاتی چیست و کدام یک مهم تر است؟ - وبلاگ کوجی هامی

به گزارش وبلاگ کوجی هامی، امروزه تقریبا زندگی همه ما به اینترنت گره خورده است و یک اینترنت بد می تواند ضررهای جبران ناپذیری را به زندگی و بعلاوه کسب و کارهای ما وارد کند.

همواره هنگام گشت و گذار در وب، پخش ویدیوها و بازی های آنلاین خواستار اتصال به اینترنت سریع و مطمئن هستیم. با این حال، دقیقا چه چیزی باعث می گردد اتصال به اینترنت سریع باشد؟

ما در سایت شبکه چی در درباره صحبت کردیم و راه هایی نظیر خرید اینترنت فیبر نوری یا مودم های قدرتمندتر سیم کارتی را نیز معرفی نموده ایم.

اما باید گفت که یک اینترنت خوب در سرعت خلاصه نمی گردد. پارامترهای زیادی وجود دارد که حتما شما نیز اسامی آنها را شنیده اید. ما در این مقاله می خواهیم سه پارامتر مهم یعنی تاخیر، پهنای باندو توان عملیاتی را معرفی و تفاوت های آن ها را بیان کنیم.

در این مطلب می خوانید:

Toggle

• تعریف تاخیر، پهنای باند و توان عملیاتی
  • تاخیر: هر میلی ثانیه هم مهم است
  • چه عواملی باعث تاخیر می شوند؟
  • ترفندهای کاهش تاخیر اینترنت
• پهنای باند: اهمیت ظرفیت رسانه انتقال
  • ترفندهای افزایش پهنای باند اینترنت
• توان عملیاتی: جریان داده ها نیز مهم است
  • کدام پارامتر مهم تر است؟

تعریف تاخیر، پهنای باند و توان عملیاتی

در ابتدا، تعریف هر کدام را به طور خلاصه می گوییم و سپس وارد جزئیات می شویم:

تأخیر یا Latency: مدت زمانی است که داده ها بین دستگاه های مختلف موجود در یک شبکه جابجا می شوند. این پارامتر قطعا بر کیفیت فعالیت های آنلاین تأثیر می گذارد.

پهنای باند یا Bandwidth: مقدار داده ای است می تواند در یک زمان معین به وسیله شبکه منتقل گردد و تاثیر بزرگی بر سرعت اینترنت می گذارد.

توان عملیاتی یا Throughput: مقدار داده ای است که با موفقیت به وسیله اتصال اینترنت منتقل می گردد و می تواند تحت تأثیر ازدحام شبکه یا اتصال ضعیف قرار گیرد.

حال می خواهیم وارد جزئیات این پارامترها شویم و مقدار خوب و بد هر پارامتر را آنالیز کنیم و اگر راه چارهی برای بهبود آن ها وجود داشت با شما در میان خواهیم گذاشت.

تاخیر: هر میلی ثانیه هم مهم است

تأخیر یا Latency مدت زمانی است که طول می کشد تا یک سیگنال یا یک بسته داده از نقطه ای به نقطه دیگر در شبکه منتقل گردد. منظور از شبکه در اینجا هم شبکه های داخلی و محلی کوچک است و هم شبکه های گسترده جهانی مانند اینترنت.

خود را در حال اجرا یک بازی ویدئویی تصور کنید. شما یک دکمه را فشار می دهید تا کاراکتر شما یک پرش انجام دهد. حالا، Latency زمانی است که پس از فشار دادن دکمه، برای کاراکتر شما طول می کشد تا پرش را انجام دهد.

اگر Latency کم باشد (مثلاً 20 میلی ثانیه)، کاراکتر شما تقریباً بلافاصله پس از فشار دادن دکمه پرش می نماید که این برترین حالت برای یک گیمر است.

اما اگر تأخیر زیاد باشد (مثل 500 میلی ثانیه)، مدت زمان قابل توجهی بین فشار دادن دکمه به وسیله شما و پرش کاراکترتان در بازی وجود خواهد داشت. گویی که در حال بازی در حرکت آهسته هستید که این حالت می تواند بازی شما را نابود کند و قبل اینکه شما پرش کنید، حریف در آن سر جهان شما را هدشات نموده است!

اما Latency فقط برای گیمرها مهم نیست. در کارهای روزمره نیز یک پارامتر بسیار مهم است.

یک تماس های ویدیویی مانند زوم یا اسکایپ را در نظر بگیرید. وقتی با کسی در حال مکالمه هستید، Latency زمانی است که بعد از صحبت کردن، صدای شما به گوش طرف مقابل می رسد. اگر تأخیر کم باشد، مکالمه شما به آرامی جریان خواهد داشت، تقریباً مانند اینکه در حال گفتگوی حضوری هستید.

حالا که تعریف Latency را دانستیم باید ببینیم چه مقادیری از این پارامتر و برای چه فعالیت هایی مناسب هستند.

به گفته سامانه MySpeed، مقادیر جدول زیر برای استفاده روان در فعالیت های رایج آنلاین ارائه شده در جدول مناسب خواهند بود؛

نرخ پینگ مناسب برای فعالیت های مختلف

چه عواملی باعث تاخیر می شوند؟

Latency می تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار گیرد که بعضی از آنها عبارتند از:

1- چقدر از سرور دور هستید: هر چه از سرور دورتر باشید، داده ها مسیر طولانی تری طی می نمایند و قطعا تاخیر بیشتر می گردد. این سفر رفت و برگشت از کامپیوتر شما به سرور را نرخ پینگ می نامند.

به همین علت سامانه های اسپیدتست را معیار مناسبی برای سنجش اینترنت نمی دانیم چون معمولا تست با یک سرور کاربردی انجام نمی گردد و نزدیک ترین سرور انتخاب می گردد و مقادیر چنین تستی قابل استناد نیست.

2- نوع اتصال اینترنتی شما: اینترنت های کابلی همواره برای تاخیر بهتر از اینترنت های بی سیم مبتنی بر سیم کارت هستند. دقت کنید منظورمان شبکه های کابلی تازه مانند فیبرنوری یا VDSL است نه فناوری منسوخ ADSL.

3- کیفیت وای فای شما: اگر سیگنال Wi-Fi شما ضعیف یا ناپایدار باشد، می تواند منجر به تاخیر یا وقفه در فعالیت های آنلاین شما گردد. این به این علت است که بسته های داده باید دوباره ارسال شوند، که می تواند زمان انتقال داده ها بین دستگاه شما و سرور را افزایش دهد.

4- عملکرد سخت افزار: اگر روتر یا مودم شما که شما را به اینترنت متصل می نماید قدیمی یا آسیب دیده باشد، می تواند سرعت اینترنت شما را کاهش داده و تاخیر را افزایش دهد.

ترفندهای کاهش تاخیر اینترنت

خوشبختانه، چند راه برای کاهش Latency وجود دارد، مانند:

1. به جای وای فای از اتصال سیمی (اترنت) بهره ببرید.
2. نحوه دسترسی خود به اینترنت را تغییر دهید و از فیبرنوری، اینترنت سیم کارتی 5G یا اینترنت رادیویی بهره ببرید.
3. به روتر خود نزدیک تر شوید یا از توسعه دهنده وای فای بهره ببرید.
4. سروری را انتخاب کنید که به موقعیت مکانی شما نزدیکتر باشد.
5. از ساعات شلوغی اینترنت پرهیز کنید.
6. DNS های مختلف را امتحان کنید.
7. مرورگر، روتر و نرم افزار دستگاه خود را به روز کنید.
8. کش و کوکی های مرورگر خود را پاک کنید.

نکته آخر درباره تاخیر، به زودی در اینترنت اجرا می گردد که می تواند تاخیر را به شدت کاهش دهد.

پهنای باند: اهمیت ظرفیت رسانه انتقال

پهنای باند مقدار داده ای است که می تواند در یک زمان معین به وسیله شبکه منتقل گردد. شما می توانید آن را به عنوان مقدار لوله ای که داده ها را حمل می نماید در نظر بگیرید.

هرچه لوله بزرگتر باشد، داده های بیشتری می تواند به وسیله آن جریان یابد. اما هرچه لوله کوچک تر باشد؛ داده های کمتری می تواند به وسیله آن انتقال پیدا کند.

پهنای باند بر حسب بیت در ثانیه (bps)، مگابیت در ثانیه (Mbps) یا گیگابیت در ثانیه (Gbps) مقدار گیری می گردد. پهنای باند بالاتر به معنی سرعت بیشتر اینترنت خواهد بود.

کمیسیون ارتباطات فدرال آمریکا می گوید که فعالیت های آنلاین مختلف برای یک تجربه عالی به پهنای باند متفاوتی احتیاج دارند.

جدول زیر حداقل پهنای باند مناسب برای بعضی از فعالیت های آنلاین را نشان می دهد.

حداقل پهنای باند لازم برای فعالیت های آنلاین مختلف

بنابراین، اگر به ویدیوهای HD در یوتیوب یا آپارات علاقه دارید؛ حداقل به 5 مگابیت در ثانیه احتیاج دارید. اما اگر از هواداران ویدیوهای 4K هستید؛ در پی حداقل سرعت 25 مگابیت بر ثانیه بگردید.

به خاطر داشته باشید که اینها فقط حداقل ها هستند. اگر تعداد زیادی دستگاه یا کاربر در یک شبکه دارید؛ ممکن است به پهنای باند بیشتری احتیاج داشته باشید.

ترفندهای افزایش پهنای باند اینترنت

اگر اینترنت شما خیلی کند یا نامطمئن است؛ می توانید اقداماتی را برای افزایش پهنای باند خود انجام دهید:

1. طرح اینترنت خود را ارتقا دهید: اگر کاربران اینترنت کابلی هستید، بیشتر ارائه دهندگان خدمات اینترنتی (ISP) طرح هایی با پهنای باند متفاوت ارائه می دهند. البته این به شرطی است که اگر مثلا از DSL استفاده می کنید سیم کشی شما باید پذیرش پهنای باند بالاتر را داشته باشد.
2. فناوری اینترنت خود را ارتقا دهید: امکان ارائه خدمات فیبرنوری یا شبکه 5G را در محل خود آنالیز کنید زیرا این سرویس ها پهنای باند شما را چندین برابر می نمایند.
3. روتر بهتری بخرید: گاهی اوقات، مشکل سرویس اینترنت شما نیست و مثلا شما یک اینترنت فیبرنوری با کیفیت دارید. در اینجا مشکل سخت افزار شما است. اگر دستگاه های زیادی به شبکه خود متصل دارید، یک روتر بهتر می تواند به شما یاری کند. در پی موردی باشید که از آخرین استانداردهای Wi-Fi پشتیبانی می نماید، مانند Wi-Fi 6E یا Wi-Fi 7.
4. افزودن یک توسعه دهنده Wi-Fi: اگر مشکل شما بیشتر مربوط به پوشش است تا سرعت، به عنوان مثال، اگر نقاط کور در خانه خود دارید که سیگنال Wi-Fi ضعیف است یا وجود ندارد، یک توسعه دهنده وای فای بخرید. این دستگاه ها دامنه سیگنال Wi-Fi شما را افزایش می دهند و اطمینان می دهند که بدون توجه به جایی که در خانه خود هستید، یک اتصال قوی و پایدار خواهید داشت.
5. محدود کردن برنامه های تشنه پهنای باند: بعضی از برنامه ها از پهنای باند زیادی استفاده می نمایند. برای مثال بازی های آنلاین و برنامه های ویدئو کنفرانس می توانند بخش بزرگی از پهنای باند موجود شما را مصرف نمایند. اگر از این برنامه ها استفاده نمی کنید، مطمئن شوید که بسته هستند. اگر از آنها استفاده می کنید، تنظیمات را آنالیز کنید تا ببینید آیا می توانید استفاده از پهنای باند آنها را محدود کنید.

در حالی که افزایش پهنای باند می تواند به بهبود سرعت اینترنت شما یاری کند، اما قطعا این تنها عامل نخواهد بود. کیفیت اتصال شما و سرعت دستگاه های شما نیز نقش زیادی دارد.

توان عملیاتی: جریان داده ها نیز مهم است

Throughput مقدار داده ای است که با موفقیت به وسیله اتصال اینترنت شما در یک زمان معین منتقل می گردد. این پارامتر نیز بر حسب بیت در ثانیه (bps)، مگابیت در ثانیه (Mbps) یا گیگابیت در ثانیه (Gbps) مقدار گیری می گردد.

اتصال اینترنت خود را به عنوان لوله آب در نظر بگیرید. توان عملیاتی به این معنی است که واقعاً چه مقدار آب در مدت زمان معینی از لوله عبور می نماید.

پهنای باند ظرفیت کامل لوله است. با فرض اینکه نشتی یا گرفتگی وجود نداشته باشد، Throughput معین نماینده مقدار آبی است که می تواند از لوله عبور کند.

بنابراین اگر پهنای باند یک لوله 10 لیتر در دقیقه است، اما در هر دقیقه فقط 5 لیتر در انتهای لوله دریافت می کنید، توان عملیاتی شما 5 لیتر در دقیقه است.

توان عملیاتی تقریبا همواره کمتر از پهنای باند است؛ زیرا ازدحام شبکه یا اتصال ضعیف جریان را کند می نماید، مانند پیچ خوردگی یا سوراخ در لوله.

راه های معینی برای بهبود Throughput وجود ندارد. اما تعویض سرویس اینترنت همواره راه چارهی برای بهبود است. بعلاوه اگر قصد هزینه اضافی ندارید می توانید را امتحان کنید.

کدام پارامتر مهم تر است؟

ایده آل برای اتصال به اینترنت این است که تاخیر کم، پهنای باند بالا و توان عملیاتی شبکه بالایی داشته باشید که همه با هم دست در دست هم می دهند تا شما اینترنت خوبی داشته باشید.

اما مثلا در شبکه ضعیفی مثل اینترنت ایران، داشتن مقادیر میانه پارامترهای بالا هم آرزو بنظر می رسند.

به عنوان سخن نهایی، حتما امکان دریافت فیبرنوری در محل زندگی تان را از شرکت های اینترنتی مطالبه کنید؛ چون برترین راه برای رسیدن به یک اینترنت خوب فیبرنوری است.

اگر هم نمی توانید منتظر فیبر نوری بمانید؛ می توانید به سراغ اینترنت رادیویی یا مودم های 5G بروید که می توانند تا زمان رسیدن فیبرنوری راه چاره های خوبی باشند.

شما از چه سرویس اینترنتی استفاده می کنید؟ آیا اینترنت شما پارامترهای حداقلی یک اینترنت خوب را دارد؟ مسائل اینترنت خود را با ما در میان بگذارید تا اگر راه چارهی داشتیم، بتوانیم ارائه دهیم.

منبع: شبکه چی