دو داروی تازه و مؤثر برای آلزایمر - وبلاگ کوجی هامی

به گزارش وبلاگ کوجی هامی، برای چندین دهه جستجوی دارویی به منظور درمان بیماری آلزایمر یک تعقیب و گریز پرهزینه به نظر می رسید. در سال 2021 میلادی دارویی به نام آدوکانوماب در آمریکا تاییدیه نظارتی دریافت کرد. دومین دارو لکانماب بود که در ژانویه(دی) سال جاری پیروز به دریافت تاییدیه شد. اکنون نتیحه پژوهشی که در قالب مقاله ای در تاریخ 17 ژوئیه در مجله انجمن پزشکی امریکا منتشر شده نشان می دهد که ممکن است داروی سوم نیز به زودی به بازار عرضه خواهد شد.

به گزارش وبلاگ کوجی هامی، در کارآزمایی ای که با حضور 1736 نفر مبتلا به علائم اولیه آلزایمر انجام شد تعیین شده که مصرف دونانماب داروی نو آلزایمر که به وسیله شرکت آمریکایی Eli Lilly ساخته شده پیشرفت بیماری را به مقدار قابل توجهی (35 درصد پس از 76 هفته مصرف) کاهش داده بود. این نتیجه که سرفصل کنفرانس بین المللی سالانه انجمن آلزایمر بود کنفرانسی که سال جاری در آمستردام برگزار گردید به عنوان یک پیشرفت و نقطه عطف مورد استقبال نهاده شد.

تیتر های پیروزمندانه قابل درک هستند. آلزایمر شایع ترین علت زوال عقل، هفتمین علت مرگ و میر در سرتاسر دنیا و عامل تاثیرگذار بر زندگی ده ها میلیون نفری است که با این بیماری زندگی می نمایند یا از افرادی مبتلا به این بیماری مراقبت می نمایند. مدت ها بود که آلزایمر نه تنها غیر قابل درمان بلکه غیر قابل کنترل قلمداد می شد. آلزایمر بیماری ای دژنراتیو است بدان معنا که باعث می گردد بافت یا اندام در طول زمان فرسایش یابند و از اختلال شناختی خفیف که به از دست دادن شدید حافظه می انجامد آغاز شده و در نهایت با درماندگی مطلق پیشرفت خواهد نمود. خطر ابتلا به آلزایمر با افزایش سن بیش تر می گردد. سازمان دنیای بهداشت پیش بینی می نماید تا سال 2050 بیش از 150 میلیون نفر در سراسر دنیا با زوال عقل زندگی خواهند کرد.

دونانماب مانند دو نسل پیشین داروی های آلزایمر یک آنتی بادی است که هدف آن پروتئین بتا آمیلوئید می باشد که توده ها یا پلاک ها را در مغز افراد مبتلا به آلزایمر تشکیل می دهد. به همراه درهم تنیدگی پروتئین دیگری به نام تائو این موارد ویژگی های پاتولوژیک تعیین آلزایمر هستند. آدوکانوماب به وسیله بایوژن یک شرکت امریکایی فراوری شده و هنوز تحت ازمایشات بالینی قرار گرفته است. هزینه هنگفت آن (در ابتدا 56000 دلار در سال) به وسیله بیمه گذاران امریکایی پوشش داده نمی شد و از سوی تنظیم نماینده های بسیاری از کشور ها رد شده است.

لکانماب (که با نام لکمبی به وسیله بایوژن و ایسائی یک شرکت ژاپنی به بازار عرضه می گردد) حدود 26500 دلار در سال هزینه دارد و تقریبا نتایج مثبتی مانند نتایج دونانماب داشت. این دارو تحت پوشش مدیکر طرح بیمه سلامت سالمندان تحت حمایت دولت آمریکا قرار خواهد گرفت، اما احتمالا در نقاط دیگر پوشش بیمه مشابهی برای آن وجود نخواهد داشت.

هر سه داروی نو علاوه بر قیمت و هزینه بالا دارای معایب بزرگ دیگری نیز هستند. عوارض جانبی خطرناک یکی از معایب این قبیل دارو ها هستند. هر سه دارو می توانند باعث تورم مغز و خونریزی شوند. سه بیمار در کارآزمایی شرکت Eli Lilly جان خود را از دست دادند که دو مورد از مرگ ها ناشی از این دارو بود. هم چنین، این نوع از دارو ها صرفا برای افرادی که در مراحل ابتدایی آلزایمر قرار دارند کارآمد خواهند بود. با این وجود، تشخیص به موقع بیماری پیش از آن که علائم در افراد آشکار شوند کار دشواری خواهد بود.

بتا آمیلوئید سال ها یا حتی چند دهه پیش از آغاز علائم آغاز به تشکیل پلاک در مغز می نماید. آزمایش خون می تواند سطح پروتئین را مقدار گیری کند، اما آزمایشی گران قیمت خواهد بود و به سختی می توان به آن دست یافت. در حال حاضر، تشخیص بیش تر با توموگرافی گسیل پوزیترون نوعی پِت اسکن* که برای انجام آن احتیاج به یک قطعه گران قیمت از کیت بیمارستان وجود دارد و یا به وسیله آنالیز مایع مغزی نخاعی استخراج شده به وسیله یک تکنیک پرزحمت به نام پونکسیون کمری امکان پذیر است.

با این وجود، خوش بینی در خصوص دونانماب بی اساس نیست. این دارو آلزایمر را به طور کامل درمان نمی نماید و یا روند آن را معکوس نمی سازد. با این وجود، حتی اندکی کاستن از پیشرفت آن بیماری برای میلیون ها نفری که با آلزایمر زندگی می کردند و برای میلیون ها نفر دیگر که باید از آنان مراقبت نمایند یک موهبت بزرگ خواهد بود. هم چنین، این موضوع برای دولت های و سیستم های بهداشتی که به منظور مقابله با هزینه های مراقبت از جمعیت سالخورده کوشش می نمایند نیز خبر خوبی خواهد بود.

موفقیت کارآزمایی اجرا شده با استفاده از این نوع از دارو ها نشانه دیگری به نفع فرضیه آمیلوئید است فرضیه ای مبتنی بر آن که پلاک ها صرفا یک علامت آلزایمر نیستند بلکه علت آن هستند. این موضوع می تواند به راهنمایی تحقیقات دیگر در خصوص بیماری آلزایمر یاری نمایند. هم چنین، با وجود سه دارویی که اکنون در حال رقابت با یکدیگر هستند قیمت آن دارو ها باید کاهش یابد و شرایط در دسترس بودن این دارو ها در خارج از کشور های ثروتمند بهبود یابد. پس یک علت برای خوشحالی وجود دارد: اگر چه ساخت این دارو ها یک نقطه عطف نیست، ولی مرحله بسیار برجسته و مهمی در کوشش برای مقابله با آلزایمر می باشد.

*یک روش آزمایش تصویری است که به پزشک این امکان را می دهد تا از وجود بیماری های مختلف در بدن اطلاع یابد. در این روش ردیاب هایی به داخل بدن بیمار فرستاده می شوند. این ردیاب ها ممکن است به صورت های مختلفی وارد بدن شما شوند.